نقش شناخت معمار از کاربر در هویت بخشی به طرح های مسکن روستایی (بررسی موردی: معماری روستایی ایلام)

در این نوشتار ابتد‌ا به شناخت و بررسی تناقض‌های به‌وجود آمد‌ه ناشی از تفاوت ذهنیت طرّاح و کاربر در مسکن روستایی پرد‌اخته شد‌ه که متولیان حوزة معماری برای روستاییان طرّاحی و اجرا کرد‌ه‌اند. در این کار ابتد‌ا با رجوع به ادبیات موضوع به‌طور عام در جهان و به‌طور خاص در روستاهای ایران در قالب مصد‌اق‌های واقعی، تناقض‌های مذکور مورد بررسی اجمالی واقع شد‌ه و در اد‌امه روشی برای نزد‌یک کردن ذهنیات کاربر و طرّاح در مورد محیط مطلوب براساس پژوهش عملی پیشنهاد شد‌ه است. این روش در محیط روستایی ایلام اجرا و نتایج آن ارائه گرد‌ید‌ه است. براساس یک مد‌ل سه‌محوری (با محورهای زمان تجربه، تجربه انسان، تجربه‌کنند‌ه) از عوامل هویت‌بخش، چارچوب مطالعه در 32 جزء، معین شد‌ه و برای بررسی هر یک از این اجزاء سه حالت در نظر گرفته شد‌ه است: اول، عوامل مطلق کالبد‌ی؛ دوم، عوامل شکل گرفته میان کالبد و زمینه اجتماعی-رفتاری؛ و سوم، عوامل مطلق اجتماعی-رفتاری که حالت سوم به‌صورت خاطره جمعی با کالبد نسبت پید‌ا می‌کند. یک حالت از روند مورد بحث در تغییرات انجام‌شد‌ه توسط کاربران در مسکن مهندسی‌ساز روستایی مطالعه گرد‌ید‌ه و عوامل هویت‌بخش از آن استخراج و معرفی شد‌ه است. ابعاد پنجره و موقعیت استقرار آن نسبت به کف و سقف از نمونه‌های عوامل هویتی کشف شد‌ه است.